- Εξηκίας
- (6ος αι. π.Χ.). Αγγειογράφος και αγγειοπλάστης αττικών αγγείων. Είναι ένας από τους μεγαλύτερους εκπροσώπους του μελανόμορφου ρυθμού. Άκμασε μεταξύ 560 και 530 π.Χ.
Ο Ε. ζωγράφιζε κυρίως μυθολογικά θέματα και κατόρθωνε να αποδίδει την ιδιαίτερη προσωπικότητα κάθε ήρωα. Το έργο του το χαρακτηρίζει η λεπτότητα του σχεδίου, η αγάπη για τη λεπτομέρεια, η υπολογισμένη σύνθεση και προπάντων η δραματική ένταση.
Τα καλύτερα έργα του είναι ο αμφορέας του Βατικανού, ο οποίος στη μία του όψη εικονίζει τον Αχιλλέα και τον Αίαντα να παίζουν πεσσούς και στην άλλη την επιστροφή των Διοσκούρων στο πατρικό σπίτι· η κύλικα του Μονάχου, στην οποία εικονίζεται ο Διόνυσος να ταξιδεύει στη θάλασσα ξαπλωμένος σε πλοίο, ενώ γύρω του κολυμπούν οι μεταμορφωμένοι σε δελφίνια πειρατές· ο αμφορέας του Βρετανικού Μουσείου με την παράσταση του Αχιλλέα, που σκοτώνει την αμαζόνα Πενθεσίλεια· και ο περίφημος αμφορέας της Βουλόνης, που εικονίζει με τραγική μεγαλοπρέπεια την αυτοκτονία του Αίαντα. Επίσης, έργο του Ε. είναι και μία ομάδα από πήλινες πλάκες με θέματα που αναφέρονται στην κηδεία του νεκρού, οι οποίες κοσμούσαν ένα ταφικό μνημείο.
Παράσταση από αμφορέα του Εξηκία, στην οποία ο Αχιλλέας σκοτώνει τη βασίλισσα των Αμαζόνων Πενθεσίλεια (Βρετανικό Μουσείο, Λονδίνο).
Dictionary of Greek. 2013.